ΑΛΒΑΝΙΑ

Αλβανία,

Οι αρχαίοι κάτοικοι του μεγαλύτερου μέρους της περιοχής που καλύπτει σήμερα η Αλβανία ήταν οι Ιλλυριοί. Η επικρατέστερη άποψη των ιστορικών είναι ότι οι σύγχρονοι Αλβανοί προέρχονται από τους γηγενείς αρχαίους Ιλλυριούς, και ίσως ως ένα βαθμό από άλλους αρχαίους βαλκανικούς λαούς (Θράκες και Δάκες),

Στην ευρύτερη περιοχή η παρουσία των Ιλλυριών ανιχνεύεται στο σχηματισμό πολιτικής δομής κατά τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ.. Οι Ιλλυριοί σχημάτισαν βασίλεια γύρω από πολέμαρχους που αντιμάχονταν μεταξύ τους στο μεγαλύτερο τμήμα της ιστορίας τους (δεν υπήρχε ενότητα των ιλλυρικών φυλών, όπως και στην περίπτωση των Ελλήνων). Κατά την αρχαιότητα, είχαν αναπτύξει σχέσεις με τους Έλληνες. Κατά περιόδους, είχαν συγκρούσεις με ελληνικές φυλές, κατά των Χαόνων και των Μολοσσών στην Ήπειρο και κατά του Μακεδονικού βασιλείου, μα και κατά την ίδρυση ελληνικών αποικιών σε μέρη που κατοικούσαν Ιλλυριοί.

Το όνομα Αλβανία (Αλβανών, Αλβανόπολις), φέρεται να υποδεικνύεται, για πρώτη φορά, από τον Πτολεμαίο τον Γεωγράφο (Γεωγραφικά, 3, 12, 20) και αφορά κάποια φυλή της περιοχής. Παρόλα αυτά, οι πρώτες πηγές που αναφέρονται με βεβαιότητα στο συγκεκριμένο Βαλκανικό λαό βρίσκονται σε ανώνυμο Βουλγαρικό γραπτό του 11ου αιώνα και στο έργο του Μιχαήλ Ατταλειάτη.
Κατακτημένη από τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η Ιλλυρία οργανώθηκε ως ρωμαϊκή επαρχία με το όνομα Illyricum (Ιλλυρικόν), η οποία διαιρέθηκε αργότερα στις επαρχίες της Δαλματίας και της Παννονίας. Οι γαίες που συνιστούν τη σύγχρονη Αλβανία περιλαμβάνονταν στη Δαλματία. Αργότερα, στο Ιλλυρικόν θα περιληφθεί μεγάλο μέρος της βαλκανικής χερσονήσου, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας. 

Η σημερινή Αλβανία παρέμεινε υπό Ρωμαϊκή και στη συνέχεια Βυζαντινή κυριαρχία, μέχρις ότου άρχισαν να την κατακλύζουν οι Σλάβοι από το 548 και μετά και καταλήφθηκε από τη Βουλγαρική Αυτοκρατορία τον 9ο αιώνα. Μετά την εξασθένηση της Βυζαντινής και της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας στα μέσα και στα τέλη του 13ου αιώνα, μερικά από τα εδάφη της σημερινής Αλβανίας καταλήφθηκαν από το Σερβικό Πριγκιπάτο. Γενικά οι επιδρομείς κατέστρεφαν ή εξασθενούσαν τα Ρωμαϊκά και Βυζαντινά πολιτιστικά κέντρα στην περιοχή της μελλοντικής Αλβανίας.

Κατά τον μεσαίωνα, το όνομα Αλβανία άρχισε να χρησιμοποιείται για την περιοχή που περιλαμβάνει σήμερα το αλβανικό έθνος.  Στις αρχές της εγκαθίδρυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, το γεωπολιτικό σκηνικό χαρακτηριζόταν από διάσπαρτα βασίλεια μικρών πριγκιπάτων. Οι Οθωμανοί είχαν στήσει τις φρουρές τους σε όλη τη νότια Αλβανία το 1415 και κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της Αλβανίας το 1431. Εντούτοις το 1443 ξέσπασε μια μεγάλη και μακροχρόνια εξέγερση υπό την ηγεσία του Αλβανού εθνικού ήρωα Σκεντέρμπεη, που διήρκεσε μέχρι το 1479, νικώντας πολλές φορές μεγάλους Οθωμανικούς στρατούς υπό τους σουλτάνους Μουράτ Β΄ και Μωάμεθ Β΄. Ο Σκεντέρμπεης συνένωσε αρχικά τους Αλβανούς πρίγκιπες και κατόπιν εγκαθίδρυσε μια κεντρική εξουσία στο μεγαλύτερο μέρος των μη κατακτημένων εδαφών και έγινε Άρχοντας της Αλβανίας. Προσπάθησε επίσης ακατάπαυστα αλλά μάλλον ανεπιτυχώς να δημιουργήσει ένα συνασπισμό των Ευρωπαίων κατά των Οθωμανών. Ματαίωσε κάθε προσπάθεια των Οθωμανών να ανακτήσουν την Αλβανία, που την οραματίζονταν ως εφαλτήριο για την εισβολή στην Ιταλία και στη Δυτική Ευρώπη. Ο άνισος αγώνας του κατά της ισχυρότερης δύναμης της εποχής κέρδισε την εκτίμηση της Ευρώπης καθώς και κάποια υποστήριξη με τη μορφή χρημάτων και στρατιωτική βοήθειας από τη Νάπολη, τους πάπες, τη Βενετία και τη Ραγούζα.

Με την άφιξη των Τούρκων το Ισλάμ εισήχθη στην Αλβανία ως τρίτη θρησκεία. Ο προσηλυτισμός αυτός προκάλεσε μαζική μετανάστευση Αλβανών προς τις Χριστιανικές Ευρωπαϊκές χώρες. Πολλοί Αλβανοί διέφυγαν στη γειτονική Ελλάδα όπως επίσης στην Ιταλία, κυρίως στην Καλαβρία και τη Σικελία. Μαζί με τους Βόσνιους οι Αλβανοί Μουσουλμάνοι κατείχαν εξέχουσα θέση στην αυτοκρατορία και ήταν το κύριο στήριγμα της Οθωμανικής πολιτικής στα Βαλκάνια. (σήμερα μια μειονότητα Αλβανών είναι Καθολικοί ή Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία έχει γίνει Μουσουλμανική). Η Αλβανία παρέμεινε υπό την Οθωμανική εξουσία ως τμήμα της επαρχίας της Ρούμελης μέχρι το 1912, όταν ανακηρύχθηκε η ανεξάρτητη Αλβανία. Η βραχύβια μοναρχία (1914-1925) διαδέχθηκε η ακόμη πιο βραχύβια πρώτη Αλβανική Δημοκρατία (1925–1928), που αντικαταστάθηκε από νέα μοναρχία (1928–1939). Το βασίλειο υποστηρίχτηκε από το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας και οι δύο χώρες διατήρησαν στενές σχέσεις μέχρι την ξαφνική εισβολή της Ιταλίας στη χώρα το 1939. 

Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η κύρια στρατιωτική και πολιτική δύναμη της χώρας (το Κομμουνιστικό Κόμμα) έστειλε το στρατό του στα βόρεια της Αλβανίας να καταστρέψει τις εθνικιστικές δυνάμεις και να εξαλείψει τους αντιπάλους του. 

Μετά την απελευθέρωση της Αλβανίας από τη Ναζιστική κατοχή η χώρα έγινε Κομμουνιστικό κράτος, η Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας (που μετονομάστηκε «Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας» το 1976), υπό την ηγεσία του Ενβέρ Χότζα και του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας.

Το 1967 ο Χότζα κήρυξε την Αλβανία το πρώτο «αθεϊστικό κράτος» στον κόσμο. Εκατοντάδες τζαμιά και δεκάδες Ισλαμικές βιβλιοθήκες - που περιελάμβαναν ανεκτίμητα χειρόγραφα - καταστράφηκαν. Δεν γλίτωσαν ούτε οι εκκλησίες και πολλές μετατράπηκαν σε πολιστικά κέντρα για τους νέους. Το 1985 ο Χότζα πέθανε και ανέλαβε στη θέση του ο Ραμίζ Αλία.  Αρχικά ο Αλία προσπάθησε να ακολουθήσει τα βήματα του Χότζα, αλλά οι πολιτικοκοινωνικές αλλαγές στην ανατολική  Ευρώπη είχαν  ήδη ξεκινήσει. Στη Σοβιετική Ένωση ανέλαβε ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, εφαρμόζοντας τις πολιτικές της γκλάσνοστ και της περεστρόικα. Το αλβανικό καθεστώς βρέθηκε υπό την πίεση των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της εσωτερικής εξέγερσης. Μετά την εκτέλεση του Νικολάε Τσαουσέσκου (του κομμουνιστή ηγέτη της Ρουμανίας) το 1989, ο Αλία υπέγραψε τη συμφωνία του Ελσίνκι για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.