ΣΛΟΒΕΝΙΑ

ΣΛΟΒΕΝΙΑ,

 

Η σημερινή Σλοβενία έχει επί μακρόν κατοικηθεί την προϊστορική εποχή και υπάρχει μαρτυρία ανθρώπινης κατοίκησης πριν από περίπου 250.000 χρόνια. Ένα διάτρητο οστό αρκούδας, χρονολογούμενο από το 43800 - 42400 π.Χ., που βρέθηκε το 1995 στο σπήλαιο, είναι πιθανότατα το παλαιότερο μουσικό όργανο, που έχει ανακαλυφθεί στον κόσμο. Το 2002 στα έλη της Λιουμπλιάνας βρέθηκαν απομεινάρια πασσαλόπηκτων σπιτιών, ηλικίας άνω των 4.500 ετών, μαζί με τον Ξύλινο Τροχό των Ελών της Λιουμπλιάνας, τον αρχαιότερο ξύλινο τροχό του κόσμου. Φαίνεται ότι οι ξύλινοι τροχοί εμφανίστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα στη Μεσοποταμία και στην Ευρώπη. 

Την Εποχή του σιδήρου η σημερινή Σλοβενία κατοικείτο από Ιλλυρικές και Κελτικές φυλές μέχρι τον 1ο αιώνα π.Χ.

Όταν οι Αρχαίοι Ρωμαίοι κατέλαβαν την περιοχή, ίδρυσαν τις επαρχίες της Παννονίας και του Νόρικουμ και η σημερινή δυτική Σλοβενία υπήχθη άμεσα υπό τη Ρωμαϊκή Ιταλία, ως τμήμα της Χ περιοχής «Βενετία και Ίστρια». Οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν σταθμούς στην Εμόνα (Λιουμπλιάνα) και Σελέια (Τσέλιε) και κατασκεύασαν εμπορικούς και στρατιωτικούς δρόμους, που διέτρεχαν το έδαφος της Σλοβενίας από την Ιταλία ως την Παννονία. Τον 5ο και 6ο αιώνα η περιοχή υπέστη επιδρομές Ούννων και Γερμανικών φυλών, κατά τις εισβολές τους στην Ιταλία.

Οι πρόγονοι των σημερινών Σλάβων εγκαταστάθηκαν ανατολικά των Άλπεων στα τέλη του 6ου με αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. Αρχικά υποταγμένοι και ακόλουθοι των Άβαρων θα εγκατασταθούν σε μια περιοχή έκτασης 70.000 τ.χλμ. Ήταν η πρώην ρωμαϊκή επαρχία Noricum η περιοχή όπου εγκαταστάθηκαν, όχι έρημη από πληθυσμούς, όπως οι Λομβαρδοί, οι Γέπιδες. Η Αβαρική επικυριαρχία υπήρξε χαλαρή επειδή η γεωμορφολογία και η γεωγραφική διαμόρφωση της περιοχής, η οποία αποτελείτο από ορεινά τμήματα των ανατολικών Άλπεων. Στις λατινικές πηγές των 8ου και 9ου αιώνων η περιοχή μνημονεύεται ως Καραντανία. Όταν το Αβαρικό κράτος διασπάστηκε, η Καραντανία ενσωματώθηκε γύρω στα 632 σε μια ένωση Σλαβικών φυλών της Τσεχίας και της Μοραβίας και συνιστά το κράτος του Σάμο. Μετά τη διάλυσή του το 658 οι πρόγονοι των Σλοβένων που βρίσκονταν στη σημερινή Καρινθία σχημάτισαν το ανεξάρτητο δουκάτο της Καραντανίας. Άλλα τμήματα της σημερινής Σλοβενίας κυβερνήθηκαν πάλι από τους Αβάρους μέχρι που τους νίκησε ο Καρλομάγνος το 803.

Στα μέσα του 8ου αιώνα η Καραντανία έγινε δουκάτο υποτελές στην εξουσία των Βαυαρών, που άρχισαν να διαδίδουν το Χριστιανισμό. Τρεις δεκαετίες αργότερα οι Καραντανιανοί ενσωματώθηκαν, μαζί με τους Βαυαρούς, στην Καρολιγγιανή αυτοκρατορία. Την ίδια περίοδο η Καρνιόλη πέρασε επίσης στον έλεγχο των Φράγκων και εκχριστιανίστηκε από την Ακυληία. Μετά την αντιφραγκική εξέγερση του Λιούντεβιτ Ποσάφσκι στις αρχές του 9ου αιώνα οι Φράγκοι απομάκρυναν τους Καραντανιανούς πρίγκιπες, αντικαθιστώντας τους με τους δικούς τους δούκες των συνόρων. Έτσι το Φραγκικό φεουδαλικό σύστημα έφτασε στο έδαφος της Σλοβενίας.

H εισβολή των Μαγυάρων στην Πεδιάδα της Παννονίας στα τέλη του 9ου αιώνα ουσιαστικά απομόνωσε τα εδάφη που κατοικούσαν οι Σλοβένοι από τους δυτικούς Σλάβους. Έτσι οι Σλάβοι της Καραντανίας και της Καρνιόλης  άρχισαν να εξελίσσονται σε ανεξάρτητη Σλαβική εθνική ομάδα. Μετά τη νίκη του Οθωνα Α΄ επί των Μαγυάρων το 955 το Σλοβενικό έδαφος διαιρέθηκε σε μεθοριακές περιοχές της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Καραντανία, όντας η σημαντικότερη προήχθη στο Δουκάτο της Καρινθίας το 976. Τον ύστερο Μεσαίωνα οι ιστορικές επαρχίες της Καρνιόλης, Στυρίας, Καρινθίας, Γκορίτσιας, Τεργέστης και Ίστριας μετεξελίχθηκαν από μεθοριακές περιοχές και ενσωματώθηκαν στο μεσαιωνικό Γερμανικό κράτος.

Toν 14o αιώνα το περισσότερο έδαφος της Σλοβενίας το ανέλαβαν οι Αψβούργοι. 

Στο τέλος του Μεσαίωνα τα Σλοβενικά Εδάφη υπέστησαν σοβαρή οικονομική και δημογραφική οπισθοδρόμηση λόγω των Τουρκικών επιδρομών. Το 1515 μία αγροτική εξέγερση εξαπλώθηκε σχεδόν σε όλα τα Σλοβενικά εδάφη. Το 1572-3 η Κροατοσλοβενική αγροτική εξέγερση προκάλεσε χάος σε όλη την ευρύτερη περιοχή. 

Μεταξύ 1880 και 1910 υπήρξε εκτεταμένη μετανάστευση και γύρω στους 300.000 Σλοβένους (δηλ. ο ένας στους έξι) μετανάστευσαν σε άλλες χώρες, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε βαριές απώλειες στους Σλοβένους, ιδιαίτερα στις δώδεκα Μάχες του Ισόντσο, που έλαβαν χώρα στη δυτική παραμεθόρια περιοχή της σημερινής Σλοβενίας. Εκατοντάδες χιλιάδες Σλοβένοι κληρωτοί στρατεύτηκαν στον Αυστροουγγρικό Στρατό και πάνω από 30.000 από αυτούς πέθαναν. 

Το Σλοβενικό Λαϊκό Κόμμα είχε ξεκινήσει ένα κίνημα αυτοδιάθεσης, απαιτώντας τη δημιουργία ενός ημιανεξάρτητου Νότιου Σλαβικού κράτους υπό τη διοίκηση των Αψβούργων. ακολούθησε μια μαζική κινητοποίηση της Σλοβένικης κοινωνίας των πολιτών, γνωστή ως Κίνημα της Διακήρυξης. Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από τις Αυστριακές πολιτικές ελίτ, αλλά μετά τη διάλυση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας ως συνέπεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 6 Οκτωβρίου 1918 πήρε την εξουσία στο Ζάγκρεμπ ένα Εθνικό Συμβούλιο Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων. Στις 29 Οκτωβρίου ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία από μία εθνική συγκέντρωση στη Λιουμπλιάνα και από το Κροατικό κοινοβούλιο, με τη διακήρυξη της ίδρυσης του νέου Κράτους Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων. Την 1 Δεκεμβρίου 1918 το Κράτος αυτό συνενώθηκε με τη Σερβία, αποτελώντας μέρος του νέου Βασιλείου Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, που το 1929 μετονομάστηκε σε Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Η Σλοβενία, όντας η πιο εκβιομηχανισμένη και εξευρωπαϊσμένη, συγκρινόμενη με άλλα λιγότερο αναπτυγμένα τμήματα της Γιουγκοσλαβίας, έγινε το κύριο κέντρο της βιομηχανικής παραγωγής. 

Οι Σλοβένοι, που ζούσαν σε εδάφη που υπήχθησαν στη διοίκηση των γειτονικών κρατών Ιταλίας, Αυστρίας και Ουγγαρίας, υπέστησαν πολιτικές βίαιης αφομοίωσης. 

Μετά την επανίδρυση της Γιουγκοσλαβίας κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Σλοβενία έγινε τμήμα της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας. 

Η οικονομία της Σλοβενίας αναπτύχθηκε γρήγορα, ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1950, όταν η χώρα εκβιομηχανιζόταν έντονα. Παρά την περιοριστική οικονομική και κοινωνική νομοθεσία μέσα στη Γιουγκοσλαβία, η Σλοβενία κατάφερε να διατηρεί υψηλό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης με ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, εργατική πειθαρχία και οργάνωση. Μετά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και την περαιτέρω οικονομική αποκέντρωση στη Γιουγκοσλαβία το 1965 και 1966, η Σλοβενία προσέγγιζε οικονομία της αγοράς. Το κατά κεφαλή εγχώριο προϊόν της ήταν 2,5 φορές το μέσο της χώρας, πράγμα που ενίσχυε την εθνική αυτοπεποίθηση μεταξύ των Σλοβένων. Μετά το θάνατο του Τίτο το 1980 η οικονομική και πολιτική κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία έγινε πολύ τεταμένη. Πολιτικές διαφορές γύρω από οικονομικά μέτρα εκφράζονταν στο δημόσιο αίσθημα, καθώς πολλοί Σλοβένοι αισθάνονταν ότι υφίσταντο οικονομική εκμετάλλευση, αναγκασμένοι να στηρίζουν μια δαπανηρή και αναποτελεσματική ομοσπονδιακή διοίκηση.

Το Σεπτέμβριο του 1989 ψηφίστηκαν πολλές συνταγματικές τροποποιήσεις για να εισαχθεί στη Σλοβενία η κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Στις 25 Ιουνίου 1991 η Σλοβενία έγινε ανεξάρτητη με την ψήφιση των απαιτούμενων νομικών διατάξεων. Στις 27 Ιουνίου, νωρίς το πρωί, ο Γιουγκοσλαβικός Λαϊκός Στρατός απέστειλε τις δυνάμεις του για να αποτρέψει περαιτέρω μέτρα για την εγκαθίδρυση του νέου κράτους, γεγονός που οδήγησε στον Πόλεμο των Δέκα Ημερών. Στις 7 Ιουλίου υπογράφηκε η Συμφωνία του Μπριούνι, για ανακωχή και τρίμηνη αναστολή της εφαρμογής της ανεξαρτησίας της Σλοβενίας. Στο τέλος του μήνα εγκατέλειψαν τη Σλοβενία οι τελευταίοι στρατιώτες του Γιουγκοσλαβικού Στρατού.